Έτσι χάθηκε ο Καπετάν Πελοπίδας....

 Πιτσιωτά:Ένα από τα δέκα ορεινά χωριά του Δήμου Αγίου Γεωργίου Τυμφρηστού του νομού Φθιώτιδος, χτισμένο σε μια ρεματιά, πλούσιο σε νερά,με τις βουνοπλαγιές κατάφυτες από βελανιδιές και έλατα.   
Στα εξήντα σπίτια προπολεμικά κατοικούσαν 300 άτομα με 50 μαθητές στο Δημοτικό Σχολείο                                                                                                  Και να μια μέρα χτυπά η καμπάνα πιο ζωηρά. Έχομε πόλεμο, επιστράτευση.                                        
Αρκετοί στρατεύσιμοι πολέμησαν στο Αλβανικό μέτωπο και όλοι γύρισαν πίσω στο χωριό.
Έχουμε κατοχή. Μα στο χωριό μας μόνο μια φορά πέρασε ένας λόχος Ιταλών και μετά όταν φούντωσε το αντάρτικο είχαμε ελεύθερη Ελλάδα.
Ο Άρης Βελουχιώτης μετά την πρώτη του εμφάνιση στις 7 Ιούνη 1942 στη Δομνίστα συνεχίζει τις εμφανίσεις του από χωριό σε χωριό σε όλη την περιτυμφρήστεια περιοχή.
Θυμάμαι τότε ένα απόγευμα που με το χτύπημα της καμπάνας μαζευτήκαμε στο προαύλιο του Σχολείου όπου μας μίλησε ο Άρης.
“Είμαστε μια δεκαρχία ανταρτών του Αρχηγείου Φθιώτιδας Ευρυτανίας...”.

Ρίγη συγκίνησης και ενθουσιασμού προκάλεσε σε όλους μας η ομιλία του Άρη.

Το βράδυ εγώ (που τον Ιούνη είχα πάρει το πτυχίο του δασκάλου) μαζί με τον Ηλία Παρασκευά (τελειόφοιτο Γυμανσίου) πήγαμε ψωμί και τυρί στους αντάρτες που διανυκτέρευσαν στην καλύβα του Παρασκευά στην τοποθεσία Πλατανιάδες.

Στις 8 Νοεμβρίου 1942 μαζί με τους Βαγγέλη Οικονόμου και Θρασύβουλο Καψιώτη συγκροτήσαμε την πρώτη τριάδα του ΚΚΕ και αρχίσαμε τη στρατολογία μελών από τον Τάσο Δήμου, ο οποίος είχε δουλέψει εργάτης στην Αθήνα και είχε ενταχθεί στο ΚΚΕ. 
Αναφερει ο Μιχάλης Παρούσης :

Τώρα, κύριος σκοπός ο απελευθερωτικός αγώνας.

Όλος ο κόσμος του χωριού στον αγώνα για την απελευθέρωση.

Δυο οικογενειάρχες και ένας νέος υπαξιωματικός εντάχθηκαν στον ΕΔΕΣ και οι άλλοι όλοι οργανώθηκαν στο ΕΑΜ, μαζί και οι τέσσερις δάσκαλοι και ο Παπακλεομένης που μυήθηκε στο ΕΑΜ προσωπικά από τον Άρη.

Στο μόνιμο ΕΛΑΣ κατατάχθηκαν οι Χρήστος Παρούσης (δάσκαλος), Χαράλαμπος Ζαχαρόπουλος, Ηλίας Παρασκευάς, Ηλίας Αρμακάς και Φώτης Οικονόμου.
Στον εφεδρικό ΕΛΑΣ ενταχθήκαμε περί τους 20.
Στην ΕΠΟΝ όλα τα 25 αγόρια και κορίτσια με γραμματέα τον Κώστα Παρούση (γυμνασιόπαιδο).
Οργανώσαμε θεατρικές παραστάσεις (τη Γκόλφω, την Πάργα κ.ά.).
Επίσης ψυχαγωγικές βραδιές με χορούς, με δημοτικά και αντάρτικα τραγούδια και ποιήματα. Αλλά και τα αετόπουλα έδωναν κι αυτά την παρουσία τους.

Λειτούργησε το Λαϊκό Δικαστήριο.
Γινόταν μερικές συνελεύσεις ανδρών και γυναικών, όπου συζητούσαμε όχι μόνο τα προβλήματα του χωριού αλλά και για την εξυπηρέτηση των ανταρτών, που σχεδόν καθημερινά περνούσαν και ταχτικά μέναν τμήματα στο χωριό μας.

Όλα για τον αγώνα με πίστη και ενθουσιασμό όχι μόνο για την απελευθέρωση, αλλά και για τη Λαϊκή Δημοκρατία, για μια καλύτερη ζωή, δίχως φτώχια, με ισότητα και δικαιοσύνη.

Απ’ τους καπεταναίους των ανταρτών εκτός του Άρη πολύ γνωστοί και αγαπητοί ήταν ο Περικλής (Γιώργος Χουλιάρας απ’ τη Λαμία), ο Πελοπίδας (Παντελής Λάσκας απ’ το Λουτράκι Κορινθίας) και ο Νάκος Μπελής.

                                 Ώσπου ήρθε το άδοξο τέλος.
Παρέδωσε τα όπλα ο ΕΛΑΣ. Ο Άρης δεν πειθαρχεί. Ξανά στο χωριό μας με τον Πελοπίδα και μερικούς ακόμα αντάρτες μας λέει τα δικά του.
Εδώ γίνεται η συνάντηση του Άρη με τριμελή επιτροπή της ΚΕ του ΚΚΕ και αποφασίζεται να σταματήσει ο Άρης την ένοπλη εμφάνισή του.
Και πάλι στην Καλύβα του Παρασκευά θα ξυρίσει τα γένια του ο Άρης και θα τραβήξει για τα σύνορα με την Αλβανίας.
Ξαναγυρίζει, περικυκλώνεται και αυτοκτονεί στις 16 Ιούνη του 1945.

                    Μετά από λίγες μέρες φτάνει στο χωριό μας ο Πελοπίδας.
Τον προστατεύουμε με τον Ηλία Παρασκευά. Τον κρύβομε στο δάσος πάνω από το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Εκεί τον τροφοδοτούμε οι δυο μας και ο Φώτης Κελέσης και Μιχάλης Σιούτας.
Εμείς οι δύο τα βράδια του κάναμε παρέα και μας διηγήθηκε τις περιπέτειές του.

Στην ύπαιθρο οργιάζει η τρομοκρατία από τις παρακρατικές ένοπλες ομάδες της δεξιάς.
Δυο φορές τη νύχτα ήρθε στο χωριό μας μια τέτοια ομάδα με επικεφαλής τον Βουρλάκη και ξυλοκοπήσανε άγρια Εαμίτες και Επονίτες.
Αργότερα το φθινόπωρο με τα πρωτοβρόχια, τον φέρνομε τον Πελοπίδα και τον κρύβομε στο σπίτι του που το χρησιμοποιούσαμε ως αχυρώνα στο κέντρο του χωριού.
Το γνωρίζαμε μόνο οι δικές μας δύο οικογένειες. Εγώ το Φλεβάρη 1946 φεύγω για την Επτάλοφο Παρνασίδας, όπου διορίστηκα δάσκαλος.
Στις 10 Μάρτη ’46 δολοφονείται ο Ηλίας Παρασκευάς και φεύγει ο Πελοπίδας.

                               Αρχίζει ο εμφύλιος...
Ξανά ο Πελοπίδας καπετάνιος στο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας.
Το Σεπτέμβρη εγώ εξορία στην Ικαρία. Γυρίζοντας το Μάρτη το 1947 στην Επτάλοφο νά σου και ο Πελοπίδας με ένα τμήμα ανταρτών.
Ακολουθώ και εγώ στο Δ.Σ.Ε. Μαζί στα τμήματα της Παρνασίδας με αρχηγό τον ξακουστό Καπετάν Διαμαντή (Γιάννη Αλεξάνδρου από τη Λιλαία Παρνασίδας).

Το φθινόπωρο του 1948 μετά από μια όχι επιτυχή επιχείρηση προς Ελικώνα επιστρέφουμε κατά μικρές ομάδες χωριστά για τον Παρνασό.
Μία απ’ αυτές τις ομάδες με τον Πελοπίδα (21 Οκτώβρη) περνάμε στα ριζά του Παρνασού.
Βραδιά με ολόγιομο το φεγγάρι φτάνομε πάνω από το χωριό Δαύλεια.
Οι ακροβολιστές που ήξεραν το μέρος κατάλαβαν ότι υπήρχε κίνδυνος ενέδρας και δίστασαν.
Ο Πελοπίδας τραβάει μπροστά ακροβολιστής. Σε λίγο η πρώτη ριπή της ενέδρας τον ξάπλωσε.
Το τμήμα οπισθοχώρησε... Εγώ κοντοστάθηκα, φώναξα τον Πελοπίδα μερικές φορές, δεν άκουσα ανταπόκριση, ακολούθησα το τμήμα για να μην ξεκοπώ.

Έτσι χάθηκε ο Καπετάν Πελοπίδας...
ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΛΑΣΚΑΣ
( ΠΕΛΟΠΙΔΑΣ )
Το κείμενο είναι συρραφή αποσπασμάτων από δημοσίευση στο περιοδικό «ΕΑΜ – Αντίσταση» (Τεύχος 76, Μάρτης 2006)